“Ik heb besloten me nooit meer in een hokje te laten stoppen.” Pas een jaar geleden werd eindelijk duidelijk waarom Flip zich niet gelukkig voelde, het leven niet snapte. Man of vrouw? Geen van beide? Maar wat dan? Het antwoord was androgyn, gendervrij. “De officiële naam is non binair; ik voel me geen man en geen vrouw.”
Flip is 70 jaar geleden in Mill geboren: “Ik ben een Brabander, maar woon sinds enkele jaren in een boerderij in het buitengebied van Zwolle.” Ze groeide op in een gezin met 5 kinderen. “Bij de Burgerlijke Stand werd ik ingeschreven als meisje en zo diende ik me te gedragen. Met die opgelegde rol, onder andere als leerlinge van meisjesscholen en de MMS, heb ik nooit raad geweten. Ruim 60 jaar van mijn leven heb ik niet gesnapt wat er met me aan de hand was.” Een jaar geleden viel het kwartje: “Ik beweeg me ergens tussen de polen van vrouw en man. Ik ben dus non binair. Deze term is bij veel mensen niet bekend; daarom werk ik mee aan dit project. Ik ben er van overtuigd dat er veel meer mensen zijn die zich zo voelen. Er zijn namelijk allerlei variaties van identiteiten en deze variaties zijn natuurlijk en aangeboren. De tijd van mezelf wegstoppen is voorbij. Ik mag er zijn – anders zijn - en dat is nu juist zo leuk. Mijn eigen leven en expressie ontdekken en vormgeven. Dat geeft me een grote vrijheid.” ‘Ik ging mijn eigen weg’
“Ik kom uit een artistiek milieu. Mijn vader was architect, vier van ons zijn ook ontwerper geworden. Zelf heb ik de kunstacademie gedaan en de opleiding ruimtelijke vormgeving gevolgd.” “In mijn jongste jeugd had ik weinig weet van ‘anders zijn’. Dan ben je daar nog niet zo mee bezig. Ik was altijd al behoorlijk eigenwijs. Werd vaak van school verwijderd, naar huis gestuurd omdat men mijn gedrag niet accepteerde. Van de weeromstuit ging ik mijn eigen weg.” Terugdenkend aan die tijd zegt Flip: “Thuis was dat niet zo’n punt. Mijn ouders lieten ons in veel opzichten vrij. Van mijn moeder mocht ik al in een lange broek naar school toen dat nog verboden was. Het was meer de maatschappij die een oordeel had over hoe je je als meisje diende te gedragen.”
In de puberteit, als de hormonen gaan meespelen, is Flip duidelijk niet meisjesachtig. Met het stereotype tienergedag heeft zij niets. “Ik voelde dat ik niet in een dergelijke vriendinnengroep paste. Maar er was niet veel keus. Vaak had ik het idee dat er iets van mij werd verwacht waar ik niet aan kon of wilde voldoen. Dat ik me zus of zo moest gedragen. Ik wist niet hoe ik dat moest doen. Dan trok ik me terug, of ik werd uit de groep gezet. Dat was best wel een naar, eenzaam gevoel.” Maar Flip bleef niet eenzaam: “Ik heb veel geleerd van die periode en ik ben bij mezelf op mijn gemak.”
Op de kunstacademie kreeg Flip interesse in de technische kant van het ontwerpen. Daarvoor volgde zij aansluitend de MTS-opleiding Bouwkunde. Flip legt uit: “Mij interesseert hoe mensen zich bewegen in de ruimte. Niet uitsluitend in de gebouwen zelf, maar in de ruimte tussen de gebouwen, de pleinen, de leefomgeving. Hoe worden die beleefd, hoe kunnen mensen zich daar gelukkig voelen en op een natuurlijke manier bewegen? De mens en zijn manier van leven, is de maat.” Ter verduidelijking: “Het is tegennatuurlijk dat mensen wonen in flatgebouwen. Dat huizen standaard ingedeeld zijn, zonder dat je als bewoner kunt beslissen hoe je je in je eigen woning beweegt. Of hoe je daar leeft.” Flip wil bouwen en verbouwen voor de méns, hoe die leeft met de natuur om zich heen. “Daar steek ik mijn energie in want ik ben er van overtuigd dat dit effect heeft op ons welbevinden. In het klein voor ieder persoonlijk, maar ook in het groot in de wereld om ons heen.”
Flip’s ruime interesse in alles om haar heen heeft zich verbreed tot allerlei maatschappelijke veranderingen en trends. “Ik wilde weten waarom belangrijke kwesties zich op een bepaalde manier ontwikkelden. Ik probeer me daar een voorstelling van te maken. Ook om met creatieve voorstellen en oplossingen te komen. Daar heb ik in mijn vak, beroep of werkveld altijd naar gestreefd. Ik heb beroepsmatig altijd voor mezelf gewerkt. Nooit in dienstverband. Dat zou me niet lukken, tenzij onder empathisch en intelligent leiderschap. Ik kan me niet neerleggen bij regels om de regels. Dat past absoluut niet bij me.”
Zo’n 60 jaar bleven er vragen hangen boven haar leven. “Waarom snapte ik niet hoe een meisje voelt en doet en hoe ze over vriendjes en kinderen krijgen denkt? Waarom was een man-vrouw- relatie voor mij niet vanzelfsprekend? Waarom voelde ik me in een groep nooit op mijn gemak? Wat verwachtte men van mij, hoe moest ik me gedragen? Maar wilde of kon ik dat wel? Ik wilde mezelf kunnen zijn, maar wie ben ik?” Flip heeft met meerdere mannen samengewoond, maar met twee had ze een diepgaande relatie. “Het waren mijn beste maatjes. We waren er voor elkaar en gaven elkaar de ruimte om onszelf te ontwikkelen. Maatjes zijn aan elkaar gelijkwaardig, je voelt je op je gemak. De man-vrouw- verhouding speelt dan niet continu de hoofdrol. Wanneer dat wel het geval was, begon het bij mij onmiddellijk te wringen.” Terugkijkend op de relaties in haar leven, verzucht zij: “Als ik toen geweten had wat ik nu weet, hadden ze veel beter kunnen zijn.”
“Ik heb me altijd veel meer aangetrokken gevoeld tot mannen- dan vrouwenkleren. Als vrouw oud worden was voor mij een heel verdrietig perspectief. Maar nu mijn borsten zijn verwijderd, komt mijn grote wens om mannenkleren te kunnen dragen in vervulling. Begrijp me goed, ik hoef geen echt mannelijk uiterlijk te hebben, want ik ben geen man. Ik wil me kunnen uitdrukken zoals ik me voel: androgyn, gendervrij. Ik ben zo enorm opgelucht, nu ik begrijp wie ik ben. De zon is opgegaan in mijn hart.”
Flip heeft contact gezocht met het COC in Zwolle. Daar ontmoette zij de mensen waarbij zij zich prettig voelt. “Wat een ontdekking, eindelijk een groep mensen die dezelfde gevoelens heeft en er vrijuit over praat. Mensen die enthousiast zijn en actief van alles willen ondernemen. De plannen en suggesties vliegen me om de oren.” Flip kan het niet laten: zij gaat zich bestuurlijk, als secretaris, inzetten voor COC Zwolle. “Ik heb de andere bestuursleden al aardig leren kennen. Met al die jonge mensen, die zichzelf kunnen zijn en dat anderen ook gunnen, is het heerlijk werken.” Flip vindt dat er nog veel werk te verzetten is. “Als we verandering willen, dan vraagt dat nogal wat inspanning. Als iedereen doet waar hij of zij goed in is, kunnen we veel bereiken. Voor de één is dat voorlichting, anderen zijn meer actiegericht.”
Een enthousiaste Flip: “Die transitie is heel belangrijk voor me. Ik weet dat ik gesteund word in de komende tijd, ook binnen het COC.” Glimlachend: “Deze nieuwe fase wordt een rijke periode. Ik blijf nieuwsgierig naar alles om mij heen en zal dat blijven tot het eind van mijn leven. Ik ben een levenslustig persoon. Er staat een gelukkig mens voor je en dat is wel eens anders geweest. Mijn perspectief op het leven is compleet veranderd, nu ik weet wat er met me aan de hand is. Ik zie de toekomst met een stralende blik tegemoet.”
'De verandering die ik door maak is één groot feest'
